Blockchain in het internationaal betalingsverkeer

Share this post:

Stel, je bent Directeur internationaal betalingsverkeer, Rudolf[i], en je zoekt al jaren vergeefs naar een manier om de efficiëntie te verhogen van de processen die onder jouw verantwoordelijkheid vallen. Processen die zijn gericht op het uitvoeren van internationale betalingsopdrachten van zijn klanten. Ondanks de mogelijkheden die de huidige IT biedt, wordt internationaal betalingsververkeer nog steeds gekenmerkt als duur, traag, inefficient, foutgevoelig met risicos van ongedekte posities tussen banken. De gevolgen voor de klant zijn hoge transactie kosten, lange verwerkingstijden, onvoldoende transparantie (status verwerking, kosten) en fouten in verwerking.

Deels wordt de dure arbeidsintensieve procesgang veroorzaakt door de karakteristieken die inherent zijn aan internationaal betalingsverkeer zoals de betrokkenheid van meerdere partijen in de verwerkingsketen, complexe verwerking met relatief veel fouten waarvoor vervolgens menselijke interventie nodig is om deze te corrigeren.

Rudolf denkt terug aan de gesprekken die hij tijdens de laatste Sibos conferentie met collega-bankiers heeft gehad over de toenemende concurrentie van nieuwe spelers in de betalingsverkeermarkt die internationale betalingsverkeerdiensten aanbieden met kortere verwerkingstijden en significant lagere kosten. Ze waren het eens over de noodzaak om veranderingen door te voeren waarmee men deze dreiging van nieuwe concurrentie het hoofd zou kunnen bieden.

Begin dit jaar besprak Rudolf met zijn IBM account manager hoe blockchain de oplossing kan zijn voor veel problemen bij internationaal betalingsverkeer en zowel concurrerende kostenverlaging als drastische versnelling van doorlooptijd kan realiseren.

In een workshop met Ivo en Arne van het IBM Customer Innovation Center (CiC) uit Groningen werden aan de hand van user stories concrete blockchain toepassingen besproken. De werking van een blockchain werd ook toegelicht door voorbeelden te benoemen uit andere industrieën zoals het Global Trade Digitization platform van IBM/Maersk en het Food Provenance platform van Wallmart/IBM. Vervolgens werd door Michiel, senior consultant betalingsverkeer binnen IBM, een model toegelicht hoe met blockchain technologie de verwerking en verrekening van internationale betalingen tussen banken ingericht en in belangrijke mate vereenvoudigd kan worden (zie Figuur 1). Hierbij gaf Michiel ook aan hoe de integratie met de bestaande financiële systemen opgezet kan worden om de gevolgen voor banken zo beperkt mogelijk te houden. Aan het eind van de presentatie van het IBM team, zei Rudolf, `Ik raak steeds meer overtuigd dat blockchain fantastische mogelijkheden biedt voor internationale payments verkeer´.

fig. 1: verwerking en verrekening van internationale betalingen tussen banken

Impact van blockchain op internationaal betalingsverkeer

Rudolf overpeinsde de mogelijke impact van de blockchain oplossingen, en zag in dat met blockchain het internationaal betalingsverkeer in belangrijke mate kan veranderen. Het kan ervoor zorgen dat internationale betalingen:

• Binnen enkele seconden verwerkt en op de rekening van de begunstigde geboekt kunnen worden;
• De verrekening (settlement) tussen de banken direct en zonder tussenkomst van andere partijen kan plaats vinden;
• Geen complexe regels meer nodig zijn om te bepalen welke andere banken/partijen voor de verwerking van de betaling nodig zijn;
• De actuele status van transacties te allen tijde geraadpleegd kan worden;
• Het aantal foutsituaties en de menselijke interventies voor het oplossen hiervan grotendeels verdwijnen;
• Kosten van het internationaal betalingsverkeer met meer dan 95% van de huidige kosten gereduceerd kunnen worden;

Daarnaast realiseerde hij zich er hiervoor geen nieuwe muntsoorten geïntroduceerd hoeven te worden, maar op basis van de reguliere muntsoorten en het bestaande financiële systeem kan plaats vinden.

Rudolf kijkt terug naar de IBM blockchain workshops en de Proof of Concept die hij met hun heeft uitgevoerd. In zo’n twee maanden tijd is de ontwikkelde visie op een hele praktische manier verwerkt in een eerste demonstreerbare versie van “zijn” blockchain. Hij realiseerde zich het belang van het ontwikkelen van een duidelijke visie, nu de rollen nog bepaald gaan worden, om de positie van zijn bank met toegevoegde waarde voor haar business netwerk zeker te stellen. Om dit als onderneming geïsoleerd te doen had geen enkele zin, de visie zal ook dienen om te verduidelijken met welke partijen in de keten zijn bank samenwerking moeten zoeken om vanuit dit samenwerkingsverband de visie uit te kristalliseren tot werkende nieuwe oplossingen voor het internationale betalingsverkeer.

De workshop had hem zo veel nieuwe inspiratie en ideëen opgeleverd dat hij direct met zijn collega banken contact ging opnemen om de potentie van blockchain voor het internationaal betalingsverkeer met hun te bespreken.

Dit kon wel eens een start zijn van een hele mooie nieuwe fase van het internationale betalingsverkeer. Het deed hem denken aan een uitspraak die Gini Rometty, CEO van IBM, over de potentie van de blockchain technologie heeft gedaan: `blockchain gaat zo diep, het zal voor betrouwbare transacties doen, wat internet heeft gedaan voor informatie.’

Hebben we je interesse gewekt of heb je vragen, neem dan gerust kontakt op met Arjan Bruggink, IBM Consulting services leader for finance sector.

Vind ook meer interessante informatie door te klikken op de volgende links:

IBM Global C-Suite Study blockchain of IBM blockchain

Blockchain technologie die o.a. bekend is geworden als de technologie achter cryptogeld toepassingen zoals Bitcoin en Litecoin[ii] — wordt inmiddels steeds meer ingezet voor business toepassingen zoals het verhandelen, transporteren, importeren en exporteren en tracken van o.a. scheepscontainers, schoenen, diamanten. Dit gebeurt met een snelheid en een security die zonder blockchain nu niet mogelijk is. Het huidige Global Trade Digitization project, een samenwerking tussen Maersk en IBM zou kunnen leiden tot een van de grootste praktische partnerships die er binnen dit gebied is. Het zou kunnen leiden tot proces-, documenten- en informatiestandaarden binnen de hele industrie. Wat is blockchain?Daar waar transacties plaatsvinden is het van belang dat alle betrokken partijen elke stap van de transactie goed vastleggen, dat de betrokken partijen de transactie toetsen aan de gemaakte afspraken en dat iedereen over dezelfde informatie beschikt. Alle business transacties worden vastgelegd in het grootboek van een bedrijf. Dat grootboek heeft de functie van een logboek. Op basis van het grootboek kan de balans opgesteld worden die de situatie op een bepaald moment voor dat bedrijf weergeeft. Traditioneel houdt iedere partij een eigen grootboek en balans bij. Dit is echter arbeidsintensief en kan leiden tot inconsistenties tussen de vastlegging van de partijen, en wat is dan de waarheid? Wanneer er meer dan twee partijen betrokken zijn, is het achterhalen van de waarheid al snel complex en tijdrovend.

Blockchain is een nieuwe digitale technologie die er voor zorgt dat alle partijen te allen tijde consistente informatie hebben. De blockchain, het logboek, zorgt ervoor dat alle noodzakelijke partijen de transactie – block –  verifiëren en consensus bereiken voordat het nieuwe block aan de keten – het logboek – wordt toegevoegd. Consensus wordt bereikt door het blockchain consensus algoritme, dat bekijkt of elk volgend ‘block’ aansluit op het voorgaande block. Zodra consensus is bereikt, en het block aan de keten is toegevoegd, kan de transactie en de keten niet meer worden veranderd en geldt deze als de waarheid. Alle partijen hebben hiermee ieder één en dezelfde versie van de waarheid en controleren ieder of elke volgende transactie juist is.

Het controleren of een transactie juist is gebeurt automatisch . De blockchain checkt bij elke transactie of deze voldoet aan de voorwaarden die zijn vastgelegd in de blockchain contracten. De keten van de blockchain en de gebruikte cryptografische techniek – een techniek om gegevens te versleutelen om de transacties vast te leggen – verzekeren een uiterst hoge security en maken dat alleen geautoriseerde partijen toegang hebben tot de informatie.

Door gebruik te maken van blockchain wordt het volgende bereikt:

1. Er is één versie  van de waarheid bevestigd en vastgelegd door alle betrokken partijen
2. Door gebruik van “smart contracts” is er niet alleen sprake van een gedistribueerd “ledger” maar ook van een gedistrubueerde computer, waardoor er transparantie is van de toegepaste afspraken en regels.
3. Er is op elk moment volledige transparantie over alle transacties en de huidige status
4. Automatisch wordt  gecheckt of een transactie voldoet aan de gemaakte afspraken
5. Als gevolg is veel arbeidsintensief werk overbodig, kunnen documenten gedigitaliseerd worden en neemt het end-to-end proces veel minder tijd in beslag.

i: Rudolf is een fictieve personage, elke gelijkenis met personen berust op louter toeval
ii: Bron: https://tweakers.net/reviews/3355/2/litecoin-reken-je-rijk-cryptovaluta-een-achtergrond.html