Nederland zet in op Smart Energy Grids

Share this post:

Dit artikel is te lezen in de juni editie van het IBM Inspire Beyond Today’s Technology magazine. Download het hele magazine hier

Slimme energiesystemen hebben de toekomst. Met deze Smart Energy Grids kunnen we energievraag en -aanbod perfect op elkaar afstemmen. Naast diverse bedrijven zoals IBM, maakt ook de overheid zich sterk voor Smart Energy Grids. Hoe kijkt de Nederlandse overheid hier tegenaan? En welke rol is weggelegd voor ICT en Big Data? Mark Dierikx, directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging bij het Ministerie van Economische Zaken, vertelt.

Waarom hebben we Smart Energy Grids nodig?
We gebruiken steeds meer duurzame energie. Maar de zon schijnt niet altijd en het waait de ene dag harder dan de andere. Daardoor fluctueert het energieaanbod. De duurzame energieopwekking is bovendien meer versnipperd dan vroeger. Smart Grids zijn nodig voor de balans in onze energievoorziening. Slimme energiesystemen leggen als het ware een informatielaag over de energie-infrastructuur. Dat maakt tweerichtingsverkeer van energiestromen mogelijk, tussen klanten en producenten én klanten onderling. We verwachten dat deze innovaties de samenleving veel te bieden hebben.

Welke mogelijkheden ziet u voor slimme netwerken?
Smart Grids maken lokaal energiemanagement mogelijk. En door intelligentie aan de energie-infrastructuur toe te voegen, hoeven we stroomnetten vaak niet uit te breiden. Soms kunnen de haarvaten in het netwerk stroompieken namelijk niet aan. Een slim netwerk creëert balans in de energiestroom en voorkomt zo hoge pieken. Daardoor is het niet nodig om nieuwe, dikkere kabels te leggen. Een ander voordeel is dat Smart Grids Nederland kansen bieden om voorop te lopen in relevante innovatieve ontwikkelingen. Want er ontstaan allerlei nieuwe diensten en producten door deze systeemverandering, bijvoorbeeld marktplatformen voor het verhandelen van energie, apps om huishoudelijke apparaten te bedienen en facturatiediensten. Nederland stond al bekend om zijn goede energievoorziening en hoge ICT-dichtheid. Door die twee factoren te combineren, creëren we een nieuwe economische groeisector. Daarom is Smart Grids een belangrijk thema binnen de Topsector Energie en hebben we een TopKennisInstituut voor Smart Grids, het Switch2SmartGrids, in het leven geroepen.

Welke activiteiten ontplooit de overheid om Smart Energy Grids te realiseren?
Naast de uitrol van de slimme meter bevordert de overheid de ontwikkeling van Smart Grids met diverse proeftuinen. Deze pilotprojecten fungeren als richtingwijzers voor de grootschalige toepassing van slimme energiesystemen. In het verlengde daarvan geven we vanuit Switch2SmartGrids een impuls aan R&D. Zo zijn er in 2012 vanuit dit TopKennisInstituut zeventien R&D-projecten gestart met een totale investering van 25,9 miljoen euro, waarvan 14,5 miljoen afkomstig van bedrijven. Bij deze projecten sluit Switch2SmartGrids zoveel mogelijk aan op regionale initiatieven. We nemen ook belemmeringen weg om nieuwe ontwikkelingen te accommoderen. Dat doen we door de wettelijke kaders tegen het licht te houden en waar nodig aan te passen.

Wat zijn de uitdagingen bij het inzetten van Smart Grids?
Het is een uitdaging om de verwachte positieve maatschappelijke businesscase te vertalen in private businesscases. Een andere uitdaging ligt in het betrekken van eindgebruikers bij Smart Grid-toepassingen zoals slimme meters en energiemanagementsystemen. En dan heb je de typische ICT-uitdagingen. ICT gaat een steeds grotere rol spelen binnen slimme netwerken en de bijbehorende gegevensuitwisseling. Daarbij moeten we letten op de privacygevoeligheid en security van gegevens die we uitwisselen via slimme ICT-oplossingen. Ook de beveiliging van een vitale infrastructuur als de energievoorziening is een aandachtspunt. Bovendien zijn Smart Grids een middel, geen doel. Het is goed om dat voor ogen te houden bij het aanpakken van deze uitdagingen.

Welke rol kan Big Data spelen bij het optimaliseren van Smart Energy Grids?
Slimme meters en sensoren in energienetten produceren een gigantische hoeveelheid data over ons stroomverbruik. Deze informatie kan nuttig zijn voor huishoudens en gebruikers, voor lokaal energiemanagement, netbeheerders en planologen. Denk daarbij aan Big Data waarmee we het stroomverbruik en de prijs op een bepaald moment nauwkeurig kunnen voorspellen. Veel Big Data uit Smart Grids en slimme meters blijft nu nog ongebruikt. In de toekomst kan daar nuttige informatie uit gedestilleerd worden voor zowel de consument als de databeheerder. Bij het omgaan met Big Data is het wel belangrijk dat de consument aan het roer blijft staan en zeggenschap houdt over het gebruik van zijn data.